ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΠΙΔΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΑΥΡΙΟ...

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΠΙΔΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΑΥΡΙΟ...

Παρασκευή 1 Μαρτίου 2013

Συναισθηματικά ξεσπάσματα παιδιών...

Πως χειριζομαστε τα ξεσπασματα θυμου, τα συναισθηματικα ξεσπασματα και αλλες παρομοιες συμπεριφορες 


Σπυριδούλα Κώτση-Παιδοψυχίατρος
 
Πώς χειριζόμαστε το ξέσπασμα θυμού, όταν συμβεί.
  • Παραμείνετε ήρεμοι και μην διαπληκτίζεστε με το παιδί. Πριν αντιμετωπίσετε την κατάσταση, διαχειριστείτε τη συμπεριφορά σας. Αν χτυπήσετε ή φωνάξετε στο παιδί, το ξέσπασμα θα χειροτερέψει.
  • Προσπαθήστε να παρέμβετε πριν το παιδί βγει εκτός ελέγχου. (Κατεβείτε στο επίπεδο του και πείτε του ψύχραιμα –όχι απειλητικά: «Έχεις αρχίσει να «νευριάζεις», «να φορτώνεις».....ηρέμησε.»). Όσο νωρίτερα αντιληφθείτε το ξέσπασμα, τόσο περισσότερες επιλογές για να παρέμβετε έχετε.
  • Μπορείτε να αποσπάσετε την προσοχή του παιδιού με θετικό τρόπο, κάνοντάς το να εστιάσει σε κάποια άλλη, πιο αποδεκτή δραστηριότητα.  Απομακρύνετε, για παράδειγμα, ένα επικίνδυνο αντικείμενο και να το αντικαταστήσετε με κάποιο άλλο, κατάλληλο για την ηλικία του, ή με ένα παιχνίδι.
  • Μπορείτε να απομακρύνετε το παιδί από το χώρο όπου εκδηλώθηκε το ξέσπασμα (time away). Πηγαίνετε σε ένα ήσυχο σημείο και αφήστε το παιδί να ηρεμήσει. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ορίσουν ένα ήσυχο, απόμερο σημείο της τάξης, να συνοδέψουν το παιδί ως εκεί και να το βοηθήσουν να ηρεμήσει, να σκεφτεί τι πρέπει να κάνει και να αλλάξει τη συμπεριφορά του.
  • Μπορείτε να αγνοήσετε το ξέσπασμα, αν ο σκοπός του είναι να σας τραβήξει την προσοχή. Αφού το παιδί ηρεμήσει, μπορείτε να του δώσετε την προσοχή που επιθυμεί.
  • Αν το παιδί είναι εκτός ελέγχου, σε σημείο που υπάρχει η πιθανότητα να βλάψει τον εαυτό του ή κάποιον άλλο, μπορεί να χρειαστεί να το συγκρατήσετε σωματικά με τρόπο σταθερό, όχι βίαιο. Πείτε στο παιδί ήρεμα, αλλά αποφασιστικά, ότι θα το αφήσετε, αμέσως μόλις ηρεμήσει. Καθησυχάστε το ότι όλα θα πάνε καλά.
  • Όταν πλέον αυτό συμβεί, οι γονείς ειδικά, πρέπει να λένε στο παιδί ότι πάντα θα το αγαπούν, αλλά αυτή η συμπεριφορά θα πρέπει να αλλάξει. Ο καθησυχασμός ότι οι γονείς εξακολουθούν να τα αγαπούν, είναι ανακουφιστικός για πολλά παιδιά που κάνουν ξεσπάσματα. Ο λόγος είναι ότι συχνά βιώνουν φόβο, αφενός επειδή χάνουν τον έλεγχο, αφετέρου επειδή μπορεί να πιστέψουν ότι είναι πλέον ανεπιθύμητα για τους γονείς τους.
  • Αν το ξέσπασμα έχει κλιμακωθεί σε τέτοιο σημείο, ώστε δεν είναι δυνατό να παρέμβετε με έναν από τους προηγούμενους τρόπους , τότε μπορεί να χρειαστεί να βάλετε το παιδί σε time out.  Αν είστε σε δημόσιο χώρο, μεταφέρετε το παιδί έξω ή στο αυτοκίνητο. Εξηγήστε ψύχραιμα ότι αν δεν ηρεμήσει θα γυρίσετε σπίτι. (Μην απειλείτε το παιδί. ΠΟΤΕ μην το χτυπήσετε! Συμπεριφορές τέτοιες, ειδικά στο time out συνιστούν μεγάλο λάθος. Αν δεν μπορείτε να ελέγξετε τον εκνευρισμό σας, κάνετε time out για τον εαυτό σας, χωρίς το παιδί). 
  • Στο σχολείο, πλησιάστε κοντά στο παιδί, εξασφαλίστε την προσοχή του και προειδοποιήστε το σταθερά και ψύχραιμα τρεις φορές ότι πρέπει να ηρεμήσει. Αν το παιδί αρνηθεί να συμμορφωθεί, βάλτε το σε time out  για τόση ώρα, όση η ηλικία του σε λεπτά. Μην απευθύνεστε στο παιδί κατά το time out.
  • Μιλήστε με το παιδί, μόνο όταν έχει ηρεμήσει. Μιλήστε του για το θυμό που ένιωσε και βοηθήστε να λυθεί το πρόβλημα που οδήγησε στο ξέσπασμα, αν αυτό είναι δυνατό. Δείξτε στο παιδί τρόπους που θα βοηθήσουν να αποφύγει το ξέσπασμα (π.χ. πώς να ζητάει κατάλληλα βοήθεια, πώς να χρησιμοποιεί ένα σήμα που θα δείχνει ότι χρειάζεται να κάνει time away).
  • Στα σχολεία του εξωτερικού οι εκπαιδευτικοί δίνουν σε μαθητές με παρόμοιες δυσκολίες μια πράσινη, μια κόκκινη και μια πορτοκαλί καρτέλα. Ο εκπαιδευτικός ζητά από το παιδί να σημειώσουν μαζί ποιες καταστάσεις είναι λιγότερο πιθανό να του προκαλέσουν ξέσπασμα (πράσινες), ποιες εκνευρισμό που μπορεί να οδηγήσει σε ξέσπασμα (πορτοκαλί) και σε ποιες είναι πολύ πιθανό να χάσει την υπομονή του και να ξεσπάσει (κόκκινες).  Στη συνέχεια, ζητούν από το μαθητή να χρησιμοποιήσει τις καρτέλες στην τάξη για να δώσει «σήμα» (πορτοκαλί-κόκκινη), ώστε να του επιτραπεί να απομακρυνθεί από την κατάσταση. (Η τεχνική λέγεται Τraffic lights system – είναι πολύ απλή και διαδεδομένη και υπάρχουν αρκετές πηγές στο διαδίκτυο για την εφαρμογή της)
  • Δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα, η όποια στρατηγική μείωσης μιας ανεπιθύμητης συμπεριφοράς να έχει αποτέλεσμα, αν δεν συνοδεύεται από εκπαίδευση του παιδιού στην επιθυμητή συμπεριφορά. Δε φτάνει μόνο να αποσβέσουμε το ακατάλληλο, πρέπει και να δείξουμε στο παιδί με τι να το αντικαταστήσει (να το διδάξουμε συστηματικά και με τρόπο που αντιστοιχεί στην ηλικία και το αναπτυξιακό του επίπεδο: πώς να αλληλεπιδρά με τα αδέρφια του/με τους συμμαθητές του, πώς να αναγνωρίζει τη δική του συναισθηματική κατάσταση, πώς να εκφράζει αυτό που νιώθει με λόγια, χωρίς να φωνάζει, να χτυπάει κλπ).  

Τι κάνουμε μετά το ξέσπασμα:
  • Σε καμιά περίπτωση μην ενδώσετε σε κάτι εξαιτίας του ξεσπάσματος. Αυτή η αντίδραση θα αυξήσει τον αριθμό και τη συχνότητα των ξεσπασμάτων.   
  • Εξηγείστε στο παιδί ότι υπάρχουν καλύτεροι τρόποι για να παίρνει αυτό που θέλει.
  • Μην ανταμείβετε το παιδί μετά το ξέσπασμα, επειδή ηρέμησε. Κάποια παιδιά με αυτό τον τρόπο μαθαίνουν ότι η κρίση νεύρων είναι ένας καλός τρόπος για να παίρνουν αργότερα κάτι ευχάριστο.
  • Ποτέ μην επιτρέψετε στα ξεσπάσματα να επηρεάσουν αρνητικά την κατά τα άλλα καλή σχέση που έχετε με το παιδί ή το μαθητή σας.
  • Διδάξτε το παιδί ότι ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που έχουμε όλοι και δείξτε του με το παράδειγμα σας αλλά και με εκπαίδευση τρόπους για να εκφράζει το θυμό του εποικοδομητικά και όχι καταστροφικά.  
 Αν, παρόλο που χρησιμοποιήσατε αυτές τις παρεμβάσεις, τα ξεσπάσματα αυξάνουν σε συχνότητα, διάρκεια ή ένταση, ζητήστε τη γνώμη ειδικού. Το ίδιο ισχύει αν το παιδί όταν κάνει ξέσπασμα αυτοτραυματίζεται, πληγώνει ή επιτίθεται σε άλλους, δείχνει γενικά καταθλιπτικό, έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση ή εξαρτάται υπερβολικά από εσάς ή το δάσκαλο για υποστήριξη.
Ζητήστε ειδικό έλεγχο για την ακοή και την όραση που παιδιού, ψάξτε την πιθανότητα να υπάρχει κάποια χρόνια νόσος και συμβουλευτείτε παιδοψυχίατρο για να διαπιστώσετε αν το παιδί παρουσιάζει καταστάσεις όπως: διαταραχή του αυτιστικού φάσματος,  γλωσσική καθυστέρηση ή κάποια μαθησιακή δυσκολία  που είναι πιθανό να συμβάλλουν στα αυξανόμενα ξεσπάσματα του. Απευθυνθείτε στις κρατικές ιατροπαιδαγωγικές υπηρεσίες ή ζητήστε από τον παιδίατρό σας να σας παραπέμψει απευθείας σε επαγγελματία ψυχική υγείας παιδιών και εφήβων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου